Drapacz chmur to dość kontrowersyjny termin, ponieważ architekci z różnych krajów wciąż nie zgadzają się co do tego, jak wysoki powinien być budynek, by można go było tak nazwać. Na przykład w Ameryce i niektórych krajach europejskich drapacze chmur to budynki o wysokości 150 metrów lub więcej. W Niemczech, aby uzyskać ten status, wystarczy, że budynek wznosi się na wysokość 100 lub więcej metrów nad ziemią (domy o wysokości 35–100 metrów nazywane są po prostu wieżowcami). A SkyscraperCity (Holandia) — jeden z największych i najbardziej znanych na świecie serwisów budowlanych — określa minimalną wysokość wieżowca na 200 m.

I jeszcze trochę terminologii i liczb od Council on Tall Buildings and Urban Habitat (CTBUH), międzynarodowej organizacji specjalizującej się w budownictwie wysokościowym:

  • budynki powyżej 300 m nazywane są przez jej przedstawicieli super wysokimi wieżowcami;
  • budynki o wysokości ponad 600 m nazywane są mega wysokimi.

Skąd biorą się kontrowersje?

Różnice w klasyfikacjach i rankingach budynków wysokich wynikają z różnych sposobów pomiaru kluczowych parametrów budynków na świecie. Dla uproszczenia obecnie powszechnie przyjmuje się kryteria amerykańskiej Rady CTBUH: budynek to konstrukcja z kondygnacjami, przeznaczona do użytku mieszkalnego, handlowego lub przemysłowego. Obecność stropów od razu wyklucza z tej kategorii wieże radiowe i telewizyjne.

Wysokość mierzona jest przez Radę na trzy sposoby (samo pojęcie wysokości określane jest od najniższego znaczącego wejścia do budynku):

  • Konstrukcyjna — wysokość od poziomu chodnika do najwyższego punktu budowli, łącznie z iglicami, ale z wyłączeniem anten telewizyjnych, radiowych i masztów flagowych. Jest to wartość brana pod uwagę przy tworzeniu rankingu budynków jako najwyższych.
  • Do poziomu podłogi ostatniej eksploatowanej kondygnacji budynku.
  • Do najwyższego punktu włącznie z iglicami i antenami.

Spojrzenie na historię wieżowców

Przed XX wiekiem budynki powyżej sześciu pięter można było policzyć na palcach, ponieważ z braku wind, aby dostać się na odpowiedni poziom, trzeba było chodzić po schodach, co było niewygodne. Kolejnym powodem jest sposób funkcjonowania systemów wodociągowych: do XX wieku systemy te opierały się na pompach ssących, które nie mogły pobierać wody na wysokość większą niż 10 m nad poziomem gruntu.

Budowa wieżowców w obecnym kształcie była możliwa dzięki postępowi w technologii budowlanej (stal, żelbeton), pojawieniu się bezpiecznych wind oraz rozwojowi ciśnieniowych pomp wodnych. Zwiększanie wysokości budynków jest szczególnie istotne w dużych miastach, gdzie powierzchnia zabudowy jest ograniczona, a ceny gruntów wysokie.

Na marginesie: budynki o wysokości +/- 200 m mogą być podparte tylko centralnym rdzeniem betonowo-stalowym, konstrukcje o większej wysokości muszą mieć dodatkowe podpory zewnętrzne. Dlatego wieżowce wykorzystują mniej niż 70% objętości swoich wnętrz — pozostałe ponad 30% zajmują konstrukcje nośne, klatki schodowe i szyby windowe. Dla porównania, w konwencjonalnych budynkach wysokościowych można wykorzystać do 80% powierzchni wnętrza.

Ostatnia ciekawostka: najwięcej drapaczy chmur wyższych niż 150 m znajduje się w Chinach, Ameryce, Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Japonii, Korei i Australii.